Ελληνογερμανικές κοινότητες χωρίς μεσάζοντες!

Αν κοιτάξει κάποιος αυτές τις ημέρες τους τίτλους εφημερίδων και περιοδικών τόσο στη Γερμανία όσο και στην Ελλάδα δεν μπορεί εύκολα να φανταστεί τις στενές σχέσεις των δύο χωρών τις τελευταίες δεκαετίες. Περισσότεροι από 300.000 Ελληνες ζουν σήμερα στη Γερμανία και αποτελούν μια από τις μεγαλύτερες εθνικές κοινότητες της χώρας. Περίπου ο ένας στους δέκα Ελληνες έχει εργαστεί, σπουδάσει ή ζήσει στη Γερμανία. Σχεδόν δύο εκατομμύρια Γερμανοί περνούν τις διακοπές τους στην Ελλάδα κάθε χρόνο, κάνοντάς την έναν από τους πιο αγαπημένους θερινούς προορισμούς τους.

Παρά τους δεσμούς αυτούς, αξιωματούχοι και στις δύο χώρες κατανοούν τον τελευταίο καιρό ότι η συνεργασία σε επίπεδο τοπικών κοινωνιών είναι περιορισμένη. Μεταξύ γερμανικών και ελληνικών πόλεων υπάρχουν μόνο περίπου 30 συνεργασίες όταν, για παράδειγμα, μεταξύ γερμανικών και γαλλικών ξεπερνούν τις 2.000. Η βελτίωση της ανταλλαγής πληροφοριών και τεχνογνωσίας σε τοπικό επίπεδο ώστε οι κοινότητες των δύο χωρών να συνεργάζονται στενότερα αποτελεί πλέον προτεραιότητα για το Βερολίνο, σύμφωνα με το Πρακτορείο Ρόιτερ ενώ, όπως τονίζεται, η γερμανίδα Καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ και ο αρχηγός της ΝΔ Αντώνης Σαμαράς συζήτησαν το θέμα στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στις Βρυξέλλες, πριν λίγο καιρό. Σε αυτό το πλαίσιο, αναφέρουν οι δημοσιογράφοι του ειδησεογραφικού πρακτορείου, εντάσσεται και η ανάθεση στον Χανς Γιόαχιμ Φούχτελ από τη Μέρκελ του καθήκοντος να εξερευνήσει τρόπους συνεργασίας σε επίπεδο τοπικών κοινωνιών της Γερμανίας και της Ελλάδας.

ΤΟ ΔΙΔΥΜΟ

Μια από τις υπάρχουσες συνεργασίες εδώ και πέντε χρόνια είναι μεταξύ του Ωραιοκάστρου Θεσσαλονίκης και της πόλης Ντέτμολντ στο δυτικό κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας -Βεστφαλίας. Το γραφείο του δημάρχου του Ντέτμολντ Ράινερ Χέλερ έχει θέα σε μια πλατεία γεμάτη μικρά καφέ. Εκεί, στο καφέ Europa μπορεί να δει συχνά κάποιος Ελληνες που ζουν στην πόλη να απολαμβάνουν τον καφέ τους και να συζητούν. Αξιωματούχοι από το Ντέτμολντ συμβουλεύουν στελέχη του δήμου Ωραιοκάστρου για την πιο αποτελεσματική συλλογή σκουπιδιών, για τρόπους εκμετάλλευσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και καλύτερη πρόσβαση σε κεφάλαια της ΕΕ. Εξι μαθητές λυκείου από το Ωραιόκαστρο πρόκειται να επισκεφθούν το Ντέτμολντ σε λίγους μήνες, ενώ κάποια στιγμή προβλέπεται και η αδελφοποίηση των δύο πόλεων.

Ο δήμαρχος Χέλερ κατανοεί πως αυτά είναι μικρά βήματα στην πορεία της αντιμετώπισης της κρίσης στην ελληνική οικονομία. Πιστεύει όμως ότι η σφυρηλάτηση στενότερων τοπικών δεσμών αποτελεί έναν καλό τρόπο για τη βελτίωση των διμερών σχέσεων. «Δεν μπορούμε να σώσουμε την Ελλάδα εδώ από το Ντέτμολντ», λέει. «Μπορούμε όμως να βάλουμε τους ανθρώπους να μιλούν μεταξύ τους και να βρούμε τρόπους να εισρεύσουν χρήματα στις τοπικές κοινότητες. Για παράδειγμα, πάρτε την ηλιακή ενέργεια. Υπάρχει τεράστιο δυναμικό, και μόλις η ευρωζώνη λύσει τα ζητήματά της βάζω στοίχημα ότι οι κινέζοι φίλοι μας θα πλημμυρίσουν την αγορά με φθηνά φωτοβολταϊκά συστήματα. Εκείνο που λέω στους έλληνες φίλους είναι ότι εμείς μπορούμε να τοποθετήσουμε αυτά τα συστήματα και να εξασφαλίσουμε ότι τα χρήματα που θα αποκομίσουν θα μείνουν στα χέρια τους».

Ο Χανς Γιόαχιμ Φούχτελ, εντεταλμένος της γερμανίδας Καγκελαρίου για την ανάπτυξη των γερμανοελληνικών σχέσεων στον τομέα της τοπικής αυτοδιοίκησης, δεν ανταποκρίνεται στο στερεότυπο του ψυχρού γερμανού γραφειοκράτη, καθώς στον ελεύθερο χρόνο του ασχολείται με μια μπάντα πνευστών και είναι επίτιμος πρόεδρος ενός κλαμπ με μέλη που λατρεύουν να καβαλάνε καμήλες. Το γραφείο του στο γερμανικό υπουργείο Εργασίας είναι γεμάτο από φωτογραφίες του από ταξίδια του στη Μαυριτανία, στη Νότια Γερμανία να οδηγεί τρακτέρ και στην Κίνα μαζί με την μπάντα πνευστών. Στο γεμάτο γραφείο του υφυπουργού Εργασίας ξεχωρίζει το βιβλίο του Νίκου Δήμου «Η δυστυχία να είσαι Ελληνας», ένα δώρο από τον προηγούμενο επισκέπτη του, εξηγεί στον δημοσιογράφο του Ρόιτερ.

«Η Ελλάδα και η Γερμανία έχουν μια μακρά φιλία, όμως όταν κοιτάς τους πρωτοσέλιδους τίτλους εφημερίδων και περιοδικών αυτό τον καιρό δεν μπορείς παρά να παρατηρήσεις ότι η φιλία αυτή δοκιμάζεται», λέει. Ο Φούχτελ εργάζεται στο παρασκήνιο, όπως λέει, για να προωθήσει συνεργασίες μεταξύ γερμανικών και ελληνικών πόλεων, για να φέρει στην Ελλάδα γερμανικά ιδρύματα καθώς και γερμανική τεχνογνωσία σε ελληνικούς δήμους σε μια μεγάλη γκάμα θεμάτων: από τον τουρισμό έως τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στη διαχείριση λυμάτων.

Ενα άλλο μοντέλο συνεργασίας από εκείνο του Ωραιοκάστρου και της Ντέτμολντ έχει διαμορφωθεί μεταξύ του Σοχού με τους 3.000 κατοίκους, δυτικά της Θεσσαλονίκης, και της περιοχής Στέγκλιτς του Βερολίνου. Διάσημος για το καρναβάλι του ο Σοχός ιστορικά βασιζόταν στη γεωργία και τα κτηνοτροφικά προϊόντα. Ομως, όπως λέει η Βαρβάρα Πολυχρόνη που γεννήθηκε και ζει εκεί, λόγω της κρίσης και του περιορισμού των αγροτικών επιδοτήσεων οι κάτοικοι υποφέρουν. Το 1999 η κ. Πολυχρόνη έφτιαξε έναν πολιτιστικό όμιλο που προχώρησε στη σύσφιγξη των δεσμών με το Στέγκλιτς. Ενας από τους πρώτους κατοίκους του που επισκέφθηκε τον Σοχό πριν 20 χρόνια ήταν ο Κρίστιαν Γκόινι, πολιτευτής και μέλος των Χριστιανοδημοκρατών της Ανγκελα Μέρκελ, ο οποίος συνεχίζει να ταξιδεύει συχνά στην Ελλάδα.


Η ΕΚΘΕΣΗ

Τον περασμένο Οκτώβριο ο Γκόινι ρώτησε τους έλληνες φίλους του εάν ενδιαφέρονταν να πάρουν μέρος στην Πράσινη Εβδομάδα, τη μεγαλύτερη αγροτική έκθεση του κόσμου για την οποία περισσότεροι από 400.000 επισκέπτες συρρέουν στο Βερολίνο κάθε Ιανουάριο. «Ούτε μια ελληνική εταιρεία δεν έχει εμφανισθεί στην Πράσινη Εβδομάδα εδώ και δέκα χρόνια», λέει. «Εκτός από τοπικούς εστιάτορες που πουλάνε γύρο, τίποτα. Κανείς δεν ενδιαφερόταν, στην Αθήνα πέφταμε πάνω σε τοίχους». Ομως ο Ιωάννης Αναστασιάδης, ο 39χρονος δήμαρχος του Λαγκαδά, στον οποίο υπάγεται ο Σοχός, άρπαξε την ευκαιρία. Ηταν απελπισμένος. Οι περικοπές στον προϋπολογισμό μείωσαν κατά πολύ τα κονδύλια για τους δήμους και τώρα ένας στους τρεις δημότες του είναι άνεργος. Με τη βοήθεια του Γκόινι, έκλεισε ένα μικρό περίπτερο για τέσσερις παραγωγούς του Σοχού. Ηταν πολύ μικρότερο από το περίπτερο της Μάλτας, κατέληξε όμως να σημειώσει μεγάλη επιτυχία. «Μας άνοιξε πόρτες», λέει η 50χρονη Ελένη Πρόικα, που απασχολεί περίπου 25 άτομα στο τυροκομείο της στο Σοχό. Για τον δήμαρχο Αναστασιάδη η Πράσινη Εβδομάδα ήταν μόνο η αρχή. Ο Λαγκαδάς πήρε μέρος και στην ΙΤΒ, τη μεγάλη έκθεση τουρισμού στο Βερολίνο.


ΙΣΧΥΣ ΕΝ ΤΗ ΕΝΩΣΕΙ

Η Ζίγκριντ Σκαρπέλις-Σπερκ, πρόεδρος της Γερμανοελληνικής Ενωσης και πρώην πολιτικός από το κόμμα των Σοσιαλδημοκρατών, βλέπει τεράστια δυναμική σε τέτοιου είδους σχέσεις. «Οι Γερμανοί είναι καλοί στο να οργανώνουν και οι Ελληνες καλοί στο να αυτοσχεδιάζουν. Μαζί μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα», υποστηρίζει. Μαζί της φαίνεται να συμφωνεί και ο Χανς Γιόαχιμ Φούχτελ. Θυμάται πως η πρώτη του δουλειά ως αγόρι που ζούσε κοντά στα δυτικά σύνορα της Γερμανίας ήταν να συλλέγει σαλιγκάρια τα οποία πουλούσε στους γάλλους στρατιώτες που είχαν καταλάβει την περιοχή μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Λέει πως θέλει να δημιουργήσει τέτοιου είδους πρωτοβουλίες και από το νέο πόστο του, κινητοποιώντας τους Γερμανούς να συνεργαστούν με Ελληνες προκειμένου να ξεπεραστεί η έχθρα που φαίνεται να δημιουργείται λόγω της κρίσης στην ευρωζώνη. «Χρειάζεται να εξηγήσουμε την κατάσταση στους πολίτες και των δύο χωρών», λέει ο Φούχτελ. «Χρειάζεται να είμαστε πιο ευαίσθητοι απέναντι στις μεγάλες περικοπές που γίνονται στη ζωή των Ελλήνων και πρέπει να βρούμε τρόπους να ενισχύσουμε την ελπίδα τους», προσθέτει και τονίζει πως «χρησιμοποιήσαμε την πρόσφατη διεθνή έκθεση τουρισμού στο Βερολίνο για να φέρουμε μαζί Γερμανούς και Ελληνες που ασχολούνται με τον τουρισμό». Εχει και ιδέες που προωθεί: «Η τουριστική περίοδος στην Ελλάδα πιστεύουμε ότι μπορεί να παραταθεί, μπορούν να δημιουργηθούν πολλές ευκαιρίες για νέα πακέτα, πχ. για εκείνους που ενδιαφέρονται να κάνουν πεζοπορία - κάτι που συνηθίζουν πολλοί οι Γερμανοί στις διακοπές τους - στα πανέμορφα ελληνικά τοπία. Να, ένας τομέας για τον οποίο μπορούμε για αρχή να προσφέρουμε τις συμβουλές μας στην Ελλάδα».

Νατάσα Μπαστέα

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ