Thursday, November 15, 2018

Θοδωρής Μιχελάκος: ο Έλληνας χειρουργός-ερευνητής στο προσκήνιο της έρευνας για τον καρκίνο του παγκρέατος

Ο Δρ. Μιχελάκος είναι ένας από τους Έλληνες του εξωτερικού που διαπρέπουν στον τομέα τους. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται με τους καρκίνους του παγκρέατος, του ήπατος και των χοληφόρων, καθώς και με την ανάπτυξη σχημάτων ανοσοθεραπείας γι’ αυτούς τους όγκους. Ο Δρ. Μιχελάκος είναι αριστούχος απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής Αθηνών

Προτού καν αποφοιτήσει από την Ιατρική Σχολή μελέτησε βιοστατιστική στο Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Βιοστατιστικής στην Ιατρική Σχολή Αθηνών, όπου ασχολήθηκε με το ρόλο της διατροφής και των επιπέδων βιταμινών στο αίμα στην κατάθλιψη και τη γνωσιακή δυσλειτουργία, την πρόληψη ατυχημάτων, καθώς και τους προδιαθεσικούς παράγοντες των αιματολογικών καρκίνων. Στη συνέχεια, μεταφέρθηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, όπου ξεκίνησε το έργο του στους καρκίνους του παγκρέατος, ήπατος και χοληφόρων. 

Η έρευνα του επικεντρώνεται στον καθορισμό των βέλτιστων χειρουργικών τεχνικών για τον καρκίνο του παγκρέατος και του ήπατος. Παράλληλα, είναι ενεργός στο εργαστήριο όπου αναπτύσσει ανοσοθεραπείες για τον καρκίνο του παγκρέατος και των χοληφόρων. Παρά το νεαρό της ηλικίας του έχει συγγράψει περισσότερα από 20 επιστημονικά άρθρα και κεφάλαια σε κορυφαία επιστημονικά περιοδικά και βιβλία αντίστοιχα, ενώ έχει κληθεί να παρουσιάσει την έρευνά του σε πολλαπλά συνέδρια σε περισσότερες από 5 χώρες. Παράλληλα με το ερευνητικό του έργο, ο Δρ. Μιχελάκος είναι ειδικευόμενος Γενικής Χειρουργικής στο Massachusetts General Hospital Harvard Medical School στη Βοστώνη της Αμερικής. 


Πρόσφατα παρουσίασε στο συνέδριο American College of Surgeons – Clinical Congress 2018” τα τελευταία ευρήματά του σχετικά με τη χειρουργική θεραπεία των παγκρεατικών νευροενδοκρινών όγκων (ΠΝΕΟ), οι οποίοι αποτελούν σπάνιο τύπο καρκίνου του παγκρέατος. Το εν λόγω συνέδριο αποτελεί ίσως το μεγαλύτερο και σημαντικότερου κύρους χειρουργικό συνέδριο παγκοσμίως. Επί τη ευκαιρία της παρουσίασης αυτού του σημαντικού ευρήματος, η Καλή Πλευρά της Ελλάδας εξασφάλισε μία συνέντευξη με τον ταχύτατα ανερχόμενο χειρουργό-επιστήμονα Δρ. Μιχελάκο. 


Ποιο είναι το νέο εύρημα που παρουσιάσατε και γιατί είναι σημαντικό;

Οι ενδοκρινείς όγκοι του παγκρέατος προέρχονται από τα ορμονοπαραγωγά κύτταρα του παγκρέατος. Προεγχειρητικά είναι εξαιρετικά δύσκολο να καθοριστεί ποιοι όγκοι έχουν επεκταθεί στους λεμφαδένες γύρω από το πάγκρεας. Επομένως, μέχρι στιγμής ήταν άγνωστο ποιοι ασθενείς πρέπει να θεραπευθούν με μία μικρού εύρους επέμβαση ή με εκτεταμένη χειρουργική εκτομή που να περιλαμβάνει και τους περι-παγκρεατικούς λεμφαδένες. Σε αυτή τη μελέτη συμπεριλάβαμε περισσότερους από 500 ασθενείς από δύο μεγάλα χειρουργικά κέντρα. Με την ομάδα μου δείξαμε ότι η εμπλοκή λεμφαδένων είναι γραμμικά σχετιζόμενη με το μέγεθος του όγκου. Επίσης δείξαμε ότι για μικρούς νευροενδοκρινείς όγκους του παγκρέατος η εκτεταμένη χειρουργική εκτομή του όγκου συμπεριλαμβανομένων και των λεμφαδένων, δεν αυξάνει το προσδόκιμο επιβίωσης των ασθενών. Το εύρημα αυτό είναι σημαντικό καθώς πλέον προτείνουμε τη χρήση περιορισμένων χειρουργικών τεχνικών για τη θεραπεία των εν λόγω όγκων, σε αντίθεση με μεγάλου εύρους επεμβάσεις που προτείναμε παλαιότερα. 


Τί είναι η ανοσοθεραπεία του καρκίνου και η ανοσο-ογκολογία; Ποια είναι τα οφέλη; 

Η ανοσοθεραπεία του καρκίνου αναφέρεται στη εκμετάλλευση του ανοσοποιητικού μας συστήματος για τη θεραπεία του καρκίνου. Ανοσο-ογκολογία είναι ο κλάδος της ιατρικής που ασχολείται με την ανοσοθεραπεία του καρκίνου. Το ανοσοποιητικό μας σύστημα καταπολεμά και μας προστατεύει από εξωτερικούς παθογόνους παράγοντες. Παράλληλα, το ανοσοποιητικό μας σύστημα έχει την ικανότητα να ανιχνεύει και να καταπολεμά καρκινικά κύτταρα. Πρόσφατα έχουν αναπτυχθεί πολλαπλές θεραπείες οι οποίες ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι πιο αποδοτικό κατά των καρκινικών κυττάρων, με ενθαρρυντικά μέχρι στιγμής αποτελέσματα σε διάφορα είδη καρκίνου όπως των πνευμόνων και του μελανώματος. 


Ποια είναι τα μεγαλύτερα εμπόδια στην ανοσοθεραπεία του καρκίνου; Πώς προσπαθείτε να τα αντιμετωπίσετε;

Τα καρκινικά κύτταρα αναπτύσσουν μηχανισμούς για να αποφεύγουν την αναγνώριση και καταστροφή από το ανοσοποιητικό σύστημα, με αποτέλεσμα να πολλαπλασιάζονται ανεμπόδιστα. Ένας από τους μηχανισμούς είναι η μειωμένη έκφραση στην κυτταρική τους μεμβράνη μίας ομάδας πρωτεϊνών που ονομάζονται HLA, καθώς και η αυξημένη έκφραση του κυτταρικού σήματος με την ονομασία PD-L1. Η έκφραση των HLAείναι απαραίτητη για την αναγνώριση του καρκινικού κυττάρου από το ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ η έκφραση του σήματος PD-L1 αποτρέπει τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος από το να καταστρέψουν τα κύτταρα του καρκίνου. Στις εργαστηριακές μας μελέτες αναπτύσσουμε με την ομάδα μου τεχνικές οι οποίες μεταβάλλουν την έκφραση των παραπάνω σημάτων με αποτέλεσμα να καθιστούμε το ανοσοποιητικό σύστημα πιο αποδοτικό ενάντια στον καρκίνο. Επιπρόσθετα, μεταβάλλουμε γενετικά ένα είδος ανοσολογικών κυττάρων ονομαζόμενα Τ λεμφοκύτταρα ώστε να αναγνωρίζουν και να επιτίθονται στο μόριο B7-H3. Το B7-H3 εκφράζεται μόνο στα καρκινικά κύτταρα και επομένως αποτελεί ιδανικό στόχο. Τέλος, για να μιμηθούμε στο εργαστήριο το μικροπεριβάλλον των καρκίνων στο ανθρώπινο σώμα, έχουμε αναπτύξει ειδικές μοριακές και χειρουργικές τεχνικές για πειράματα σε ποντίκια. Ως αποτέλεσμα, τα ευρήματά μας είναι εφαρμόσιμα και σε ανθρώπους. Μέχρι στιγμής τα αποτελέσματά μας είναι ενθαρρυντικά καθώς σε προκαταρκτικές μελέτες έχουμε καταφέρει να καταστρέψουμε αποτελεσματικά καρκινικά κύτταρα προερχόμενα από καρκίνους του παγκρέατος και των χοληφόρων. Τα παραπάνω προβλέπεται να έχουν τεράστια επίπτωση στην ανάπτυξη νέων και πολύ αποδοτικών θεραπειών για τους καρκίνους του παγκρέατος, του ήπατος και των χοληφόρων.



Ευχαριστούμε τον Δρ. Μιχελάκο για τον χρόνο του και του ευχόμαστε κάθε επιτυχία στις ΗΠΑ. Και εις ανώτερα!

No comments:

Post a Comment

Comments system

Disqus Shortname