Η αρχαία Ολυμπία πάει Βερολίνο

Μεγάλη έκθεση για τους Ολυμπιακούς Αγώνες στη γερμανική πρωτεύουσα με 579 αρχαία έργα που φεύγουν από τα Μουσεία της Ολυμπίας, από το Εθνικό Αρχαιολογικό και το Νομισματικό προκειμένου να παρουσιαστούν στο Βερολίνο από τον Αύγουστο του 2012 κανείς δεν μπορεί να πει, ότι η έκθεση «Ολυμπία - Μύθος, Λατρεία, Αγώνες», που ετοιμάζεται στο Μάρτιν Γκρόπιους Μπάου έχει υποστεί οιασδήποτε μορφής... κούρεμα.

Το αντίθετο ακριβώς -και ανεξαιρέτως του γερμανικού κουρέματος- καθώς μοναδικές ελληνικές αρχαιότητες συγκροτούν αυτήν την έκθεση, που θα παρουσιάσει την αρχαία Ολυμπία, από το ιερό και τις λατρείες της ως την ανάπτυξη του αθλητισμού και του ολυμπιακού πνεύματος αλλά και ως τους σύγχρονους Ολυμπιακούς αγώνες. Από τις 30 Αυγούστου του 2012 ως τις 7 Ιανουαρίου του 2013 θα διαρκέσει η έκθεση στο Βερολίνο, το οποίο θα διεκδικήσει όπως είναι φανερό μερίδιο της προβολής του Λονδίνου και των Ολυμπιακών Αγώνων. Στη συνέχεια μάλιστα (28 Μαρτίου 2013 ως 6 Ιουλίου 2013) η έκθεση θα παρουσιασθεί στο Κατάρ (Ολυμπιακό και Αθλητικό Μουσείο στην Ντόχα) ενώ στην επιστροφή της θα την δουν και οι Ελληνες στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Η έγκριση για όλα αυτά ήδη δόθηκε με την χθεσινή απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου.

Από τον περασμένο Ιανουάριο είχε φθάσει στο ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού το αίτημα διοργάνωσης της έκθεσης που θα παρουσιαστεί στο ισόγειο του μουσείου Μάρτιν Γκρόπιους Μπάου σε έκταση 3.500 τ. μ. ενώ στο καλυμμένο με υαλοπετάσματα αίθριό του θα αναδειχθούν τα εκμαγεία της παλαιάς ανασκαφής της Ολυμπίας, που αποδίδουν τα γλυπτά των αετωμάτων του ναού του Διός και τη Νίκη του Παιωνίου. Στη διοργάνωση της έκθεσης άλλωστε μετέχει και το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο, το οποίο ανασκάπτει το ιερό της Ολυμπίας από το 1875. Να σημειωθεί εξάλλου ότι η τελευταία ανάλογη έκθεση με θέμα του Ολυμπιακούς αγώνες επί γερμανικού εδάφους είχε γίνει έγινε πριν από 40 χρόνια, στην Ολυμπιάδα του Μονάχου το 1972.

Μοναδικά, χάλκινα αντικείμενα από την εντυπωσιακή συλλογή της αρχαίας Ολυμπίας, ειδώλια, προτομές, αγγεία και νομίσματα, αρχαία αθλητικά όργανα όπως δίσκοι, αλτήρες κ. λ. π, αλλά και οι απεικονίσεις αγώνων σε παραστάσεις αγγείων συγκροτούν κατά πλειοψηφία το σώμα της έκθεσης, που συμπληρώνεται από αναπαραστάσεις με μακέτες σε υλική και σε ψηφιακή μορφή καθώς και βίντεο. Ετσι, η ανακατασκευή του αετώματος του ναού του Διός με εκμαγεία θα γίνει σε φυσικό μέγεθος, όπως και η αναπαράσταση της Νίκης του Παιωνίου, ενώ το ίδιο προτείνεται για το γλυπτό διάκοσμο του Ναού της Ηρας και της Μητρός. Δεν θα λείψει και το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία (που όπως είναι γνωστό έχει χαθεί), έργο του Φειδία, το οποίο θα απεικονισθεί σε σχέδια που θα προσπαθήσουν να αναπαραστήσουν το πρωτότυπο.

Μουσεία και αρχαιολογικές συλλογές από το Βερολίνο, τη Δρέσδη, το Μόναχο και το Τίμπινγκεν αλλά και από το Λούβρο, τα Μουσεία του Βατικανού και το Εθνικό Μουσείο της Ρώμης που θα στείλει στο Μάρτιν Γκρόπιους Μπάου το ακέφαλο άγαλμα του Δισκοβόλου του Μύρωνα, αγάλματα αθλητών κ. α. συμμετέχουν στην έκθεση. Συνεργασία εξάλλου θα γίνει με το Ολυμπιακό Μουσείο της Λωζάνης.

Το σκεπτικό της έκθεσης απαντά Σε τρία ερωτήματα «Τι υπήρχε στην αρχαιότητα;», «Πώς το έχουμε μάθει;» «Πώς το χρησιμοποιούμε;» απαντά το σκεπτικό της έκθεσης, που έχει στόχο να παρουσιάσει τις σύγχρονες γνώσεις μας για την αρχαία Ολυμπία και τον αθλητισμό και τη συνάφειά τους με τους αρχαίους και σύγχρονους Ολυμπιακούς αγώνες. Η διαδρομή που ακολουθεί έχει τρεις μεγάλες στάσεις: Στην πρώτη με θέμα «Ολυμπία, το ελληνικό ιερό» παρουσιάζονται η ιστορία και η σημασία της Ολυμπίας, οι θεοί και οι λατρείες, η Ολυμπία και η ελληνική ταυτότητα, η σύνδεσή της με την πόλη και την ευρύτερη περιοχή της Ηλιδας ενώ τονίζεται ιδιαίτερα ότι ο αθλητισμός και οι αγώνες ήταν ενταγμένοι σε λατρευτικό πλαίσιο.

Η δεύτερη αναφέρεται στις «Ερευνες στην αρχαία Ολυμπία» από τις πρώτες ανασκαφές αποκάλυψης του ιερού και των οικοδομημάτων του ως σήμερα. Και στην τρίτη «Οι Αγώνες» παρουσιάζεται ο αθλητισμός ως βασικό στοιχείο ζωής στον αρχαίο ελληνικό κόσμο, τονίζεται το ιδανικό του σωματικά γυμνασμένου άνδρα, παρουσιάζονται τα είδη των αθλημάτων και η διαδικασία διεξαγωγής των αγώνων και τέλος αναδεικνύεται ο ρόλος της αρχαιότητας και η προσπάθεια αναγέννησης του αθλητισμού με την αρχαία του έννοια.

 Μαρία Θερμού

Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ