Βαλτιμόρη: Εκτίθεται σε μουσείο το Παλίμψηστο του Αρχιμήδη

Το χειρόγραφο που ξεσήκωσε όλο τον επιστημονικό κόσμο πριν από μερικά χρόνια, ένα χειρόγραφο που «δένει» την ιστορία των Μαθηματικών από την αρχαιότητα ως σήμερα, του Αρχιμήδη φυσικά, παρουσιάζει το Walters Art Museum της Βαλτιμόρης σε έκθεση που εγκαινιάζεται στις 16 Οκτωβρίου.

Υπερήφανος κάτοχος του «Παλίμψηστου» του Αρχιμήδη, μετά τη δωρεά που του έγινε από «ανώνυμο» συλλέκτη, αυτόν που το είχε αγοράσει στη δημοπρασία των Κρίστις το 1998 στη Νέα Υόρκη, το αμερικανικό μουσείο αποκαλύπτει δεκατρία χρόνια αργότερα όχι μόνον το ίδιο το χειρόγραφο αλλά και την «ανάγνωσή» του. Και ακόμη την περιπέτειά του μέσα στους αιώνες, την προσπάθεια επανάκτησής του από ομάδα ειδικών επιστημόνων και εν τέλει τα κείμενα του Αρχιμήδη αποδεικνύοντας _όχι ότι το είχε ανάγκη τη μεγαλοφυία του.

«Απολεσθέντα και Ευρισκόμενα: Τα μυστικά του Αρχιμήδη» είναι ο τίτλος αυτής της έκθεσης που χρησιμοποιεί ευρέως τη σύγχρονη τεχνολογία, με την οποία άλλωστε και οι ερευνητές διάβασαν το χειρόγραφο, αφηγείται την ιστορία του βιβλίου και τις λεπτομέρειες της διατήρησής του, εξηγεί την πρωτοποριακή του ανάκτηση και επισημαίνει τις ανακαλύψεις που έκαναν οι μελετητές του.

Η πολύπλευρη επιστημονική προσωπικότητα του αρχαίου έλληνα μαθηματικού, φυσικού, μηχανικού, αστρονόμου και εφευρέτη που ανακάλυψε τα μαθηματικά του απείρου _το Παλίμψηστο περιέχει το μόνο σωζόμενο αντίγραφο του σημαντικού συγγράμματος_ τη μαθηματική φυσική και τη συνδυαστική, έναν κλάδο των μαθηματικών που χρησιμοποιείται στην πληροφορική παρουσιάζεται σ΄ αυτή την έκθεση.

Ηλικίας χιλίων ετών είναι αυτό το χειρόγραφο μετρώντας από τον 10ο αιώνα που ένας ανώνυμος γραφέας της Κωνσταντινούπολης αντέγραψε έργα του Αρχιμήδη πάνω σε περγαμηνή κρατώντας τα ελληνικά του πρωτοτύπου! Δυόμισι αιώνες αργότερα ένα μοναχός στην Ιερουσαλήμ θα έσβηνε το κείμενο του Αρχιμήδη, θα έκοβε τις σελίδες του χειρόγραφου και περιστρέφοντας τα φύλλα του, θα τα δίπλωνε στη μέση για να γράψει προσευχές. Δεν είναι περίεργο λοιπόν, που και μόνο για να διαλυθεί το παλίμψηστο χρειάστηκαν τέσσερα χρόνια ενώ σύγχρονες τεχνολογίες, όπως η πολυφασική απεικόνιση και ακτίνες Χ χρησιμοποιήθηκαν για την ανάγνωση του κειμένου, που βρισκόταν κάτω από τις ιερές προσευχές.

Το Walters Art Museum κατέχει μεγάλες συλλογές έργων αρχαίων πολιτισμών αρχίζοντας από την προ - δυναστική Αίγυπτο και φθάνοντας ως τον 20ο αιώνα με έναν μεγάλου σταθμό στην αρχαία ελληνική τέχνη και στη ρωμαϊκή.

Μαρία Θερμού

Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ