Για κάποιους είναι όνειρο, για εκείνον είναι όμως πραγματικότητα. Δύο χρόνια ύστερα από την ανάληψη καθηκόντων ως διευθυντή διανομών στην «ακρόπολη» των λυρικών θεάτρων, την περίφημη Σκάλα του Μιλάνου, ο Ηλίας Τζεμπετονίδης είδε να αυξάνονται οι συνδρομητές του κατά 5% και μάλιστα σε περίοδο δραματικής ύφεσης - και στην Ιταλία.
Πρόκειται κυρίως για Μιλανέζους αλλά και από την ευρύτερη περιοχή της Λομβαρδίας, νέους ηλικιακά. «Μιλούμε για ανθρώπους ηλικίας 25, 30 ετών οι περισσότεροι και άνω», εξηγεί ο Ηλίας Τζεμπετονίδης.
Γεννήθηκε το 1969 στη Λάρισα και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Εφηβος έφυγε για σπουδές Νομικής, Επικοινωνίας και Art Management στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου. «Βρέθηκα σε ένα περιβάλλον πολύ φιλικό για τέτοιου είδους τέχνες». Μέχρι τότε όμως δεν είχε ασχοληθεί ούτε με την κλασική μουσική ούτε με το οπερατικό θέατρο. Δεν είχε καν ερεθίσματα από την οικογένειά του. «Στη δισκοθήκη που είχαμε, υπήρχαν άλμπουμ κλασικής μουσικής που θα συναντούσες σε πολλά άλλα σπίτια».
Στην πρωτεύουσα της Βαυαρίας, στην Οπερα του Μονάχου, τον «συνάντησε» αυτό που θα έκανε στη ζωή του... «Με συνάρπαζε το γεγονός ότι κάποιος μπορεί με τη φωνή του και μόνο να εκφράσει τέτοια γκάμα συναισθημάτων. Σε κάνει να χαίρεσαι, να λυπάσαι. Με μόνο δύο χορδές».
Δεν θέλησε να ασχοληθεί όμως με το κλασικό τραγούδι. Τον ενδιέφερε η διοίκηση ενός πολιτιστικού οργανισμού.
Ο τρόπος που όλα τα στοιχεία κουμπώνουν για μια μαγική παράσταση. Αφιέρωσε χρόνια μελετώντας τα διάφορα είδη της μουσικής, από την επιθυμία του να μπορέσει να κατανοήσει τον συναρπαστικό αυτό κόσμο καλύτερα.
Βρέθηκε στη Σκάλα του Μιλάνου ύστερα από θητεία στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης (2000-2006) ως υπεύθυνος καλλιτεχνικού προγραμματισμού και στην Εθνική Λυρική Σκηνή (2006- 2009) ως διευθυντής προγραμματισμού και διανομών. Είναι μάλιστα ο πρώτος μη Ιταλός και ο πιο νέος ηλικιακά διευθυντής διανομών στα 233 χρόνια ιστορίας του θρυλικού θεάτρου. Κύριο μέλημα του, από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε, ήταν να ολοκληρώσει τις διανομές των μονωδών διότι η σεζόν ήταν ακόμη ανοιχτή. «Επιδιώκω να φέρω τις διανομές στη Σκάλα στο επίπεδο των θρυλικών εποχών της και έγκαιρα ώστε το κοινό της να γνωρίζει από νωρίς τo πρόγραμμα και ποιος τραγουδάει με κάθε λεπτομέρεια». Τα προηγούμενα χρόνια, στη Σκάλα ανακοινώνονταν μόνον τα ονόματα των πρωταγωνιστών. Από τις αρχές του 2010 ο ενδιαφερόμενος για το πρόγραμμα παραγωγών της Σκάλας γνωρίζει όλες τις διανομές ρόλων.
Η διοίκηση του Θεάτρου εργάζεται με ορίζοντα τετραετίας. Ο Ηλίας Τζεμπετονίδης έχει οριστικοποιήσει ήδη τις διανομές της Σκάλας για τα έτη 2012 και 2013 (έτος Βέρντι και Βάγκνερ)και προχωρά στον σχεδιασμό για τις τρεις επόμενες σεζόν (έως το 2016). Η οργάνωση αυτή του παρέχει την πολυτέλεια να εξασφαλίζει τους καλύτερους δυνατούς μονωδούς, μερικούς από τους κορυφαίους του λυρικού θεάτρου όπως ο Γιόνας Κάουφμαν, η Ελίνα Γκαράντσα, η Αννα Νεντρέμκο, η Αντζελα Γκεοργκίου, ο Βιτόριο Γκρίγκολο. «Αυτά τα πράγματα δεν κανονίζονται τελευταία στιγμή και μάλιστα με καλλιτέχνες τέτοιου βεληνεκούς», εξηγεί. Παράλληλα, του δίνεται η δυνατότητα να ταξιδεύει διαρκώς ανά τον κόσμο για να εντοπίσει την επόμενη «Αΐντα», τον νέο «Ριγκολέτο».
Ακούγονται φιλόδοξα και μεγαλεπήβολα ίσως, αλλά η στρατηγική αυτή μοιάζει να είναι μονόδρομος που, εν μέρει, υπαγορεύεται και από το κοινό του θεάτρου, που είναι απαιτητικό. «Ο κόσμος που έρχεται στη Σκάλα ξέρει. Περιμένει και θέλει να δει κάτι συναρπαστικό και ιδιαίτερο για να του αρέσει. Πρέπει η παράσταση στο σύνολό της να είναι μοναδική. Να έχει μαέστρους, σκηνοθέτες, μονωδούς που θα ταρακουνήσουν τον θεατή, αλλιώς το θέαμα είναι άλλο ένα ανάμεσα σε άλλα».
Η φετινή σεζόν άνοιξε _ όπως συνηθίζεται με μεγαλοπρέπεια _ στις 7 Δεκεμβρίου με νέα παραγωγή του «Don Giovanni». Το βράδυ εκείνο το εισιτήριο κόστιζε κάπου 2.500 ευρώ. «Στη Σκάλα κάνουμε κάτι έξυπνο», σημειώνει ο ηλικίας 42 ετών διευθυντής διανομών της.
Τρεις ημέρες πριν από την επίσημη πρεμιέρα το θέατρο δίνει μια παράσταση για νέους με τους ίδιους μονωδούς που τραγουδούν στην πρεμιέρα. Στην αποκαλούμενη Ante Prima το εισιτήριο είναι 10 ευρώ και μπορούν να παρακολουθήσουν την παράσταση νέοι κάτω των 30. Αρκεί η επίδειξη της αστυνομικής τους ταυτότητας.
Εμμέσως, δίνει την απάντησή του σε έναν προβληματισμό που θέλει το κοινό των λυρικών θεάτρων γερνάει. Δεν τον συμμερίζεται. «Πρωτοβουλίες όπως αυτή της Ante Prima δεν αρκούν», συμπληρώνει. «Σημαντικό είναι να ανανεώνεται το έμψυχο δυναμικό σε επίπεδο ρόλων, πρωταγωνιστών, ενώ διατηρούνται η ορχήστρα και η χορωδία σε υψηλό επίπεδο (σ.σ. κατά πολλούς οι καλύτερες στον κόσμο)».
«Η αύξηση των νέων σε ηλικία συνδρομητών έχει να κάνει και με την ποιότητα των νέων μονωδών. Οταν βλέπουν ότι φρέσκοι καλλιτέχνες, νέα αξιόλογα ονόματα συνεργάζονται με τη Σκάλα, ενώ ταυτόχρονα μπορούν να ακούσουν τους πιο διάσημους μονωδούς της εποχής μας, αυτομάτως αποκτούν κίνητρο να παρακολουθήσουν αυτό το νέο που θα συμβεί...».
Η οικονομική κρίση στην Ιταλία αγγίζει, λέει ο Ηλίας Τζεμπετονίδης, όλα τα λυρικά θέατρα. Δεν εξαιρείται η Σκάλα του Μιλάνου. Εχουν γίνει περικοπές, «όχι όμως εις βάρος της ποιότητας», αποσαφηνίζει. «Δεν ρισκάρει κανείς την επιβίωση της Σκάλας. Ακόμα και σε αυτή την κρίση, τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα από οπουδήποτε αλλού». Τα 240 ευρώ, η μέση τιμή εισιτηρίου στην πλατεία, μάλλον αλμυρή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί. Κι όμως «η Σκάλα είναι διαρκώς sold-out».
Για τη λυρική τέχνη στην Ελλάδα, ο Ηλίας Τζεμπετονίδης έχει λόγο να αισιοδοξεί. «Η μόνη ελπίδα είναι το νέο κτίριο όπερας χάρη στη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και των ανθρώπων του Ιδρύματος που με ιδιαίτερη αγάπη εργάζονται γι' αυτό. Εκεί πλέον είναι στραμμένα όλα τα βλέμματα. Ιδιαίτερα αυτή την εποχή, φαντάζει για τους Ελληνες ως μάννα εξ ουρανού».
Γεννήθηκε το 1969 στη Λάρισα και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Εφηβος έφυγε για σπουδές Νομικής, Επικοινωνίας και Art Management στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου. «Βρέθηκα σε ένα περιβάλλον πολύ φιλικό για τέτοιου είδους τέχνες». Μέχρι τότε όμως δεν είχε ασχοληθεί ούτε με την κλασική μουσική ούτε με το οπερατικό θέατρο. Δεν είχε καν ερεθίσματα από την οικογένειά του. «Στη δισκοθήκη που είχαμε, υπήρχαν άλμπουμ κλασικής μουσικής που θα συναντούσες σε πολλά άλλα σπίτια».
Στην πρωτεύουσα της Βαυαρίας, στην Οπερα του Μονάχου, τον «συνάντησε» αυτό που θα έκανε στη ζωή του... «Με συνάρπαζε το γεγονός ότι κάποιος μπορεί με τη φωνή του και μόνο να εκφράσει τέτοια γκάμα συναισθημάτων. Σε κάνει να χαίρεσαι, να λυπάσαι. Με μόνο δύο χορδές».
Δεν θέλησε να ασχοληθεί όμως με το κλασικό τραγούδι. Τον ενδιέφερε η διοίκηση ενός πολιτιστικού οργανισμού.
Ο τρόπος που όλα τα στοιχεία κουμπώνουν για μια μαγική παράσταση. Αφιέρωσε χρόνια μελετώντας τα διάφορα είδη της μουσικής, από την επιθυμία του να μπορέσει να κατανοήσει τον συναρπαστικό αυτό κόσμο καλύτερα.
Βρέθηκε στη Σκάλα του Μιλάνου ύστερα από θητεία στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης (2000-2006) ως υπεύθυνος καλλιτεχνικού προγραμματισμού και στην Εθνική Λυρική Σκηνή (2006- 2009) ως διευθυντής προγραμματισμού και διανομών. Είναι μάλιστα ο πρώτος μη Ιταλός και ο πιο νέος ηλικιακά διευθυντής διανομών στα 233 χρόνια ιστορίας του θρυλικού θεάτρου. Κύριο μέλημα του, από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε, ήταν να ολοκληρώσει τις διανομές των μονωδών διότι η σεζόν ήταν ακόμη ανοιχτή. «Επιδιώκω να φέρω τις διανομές στη Σκάλα στο επίπεδο των θρυλικών εποχών της και έγκαιρα ώστε το κοινό της να γνωρίζει από νωρίς τo πρόγραμμα και ποιος τραγουδάει με κάθε λεπτομέρεια». Τα προηγούμενα χρόνια, στη Σκάλα ανακοινώνονταν μόνον τα ονόματα των πρωταγωνιστών. Από τις αρχές του 2010 ο ενδιαφερόμενος για το πρόγραμμα παραγωγών της Σκάλας γνωρίζει όλες τις διανομές ρόλων.
Η διοίκηση του Θεάτρου εργάζεται με ορίζοντα τετραετίας. Ο Ηλίας Τζεμπετονίδης έχει οριστικοποιήσει ήδη τις διανομές της Σκάλας για τα έτη 2012 και 2013 (έτος Βέρντι και Βάγκνερ)και προχωρά στον σχεδιασμό για τις τρεις επόμενες σεζόν (έως το 2016). Η οργάνωση αυτή του παρέχει την πολυτέλεια να εξασφαλίζει τους καλύτερους δυνατούς μονωδούς, μερικούς από τους κορυφαίους του λυρικού θεάτρου όπως ο Γιόνας Κάουφμαν, η Ελίνα Γκαράντσα, η Αννα Νεντρέμκο, η Αντζελα Γκεοργκίου, ο Βιτόριο Γκρίγκολο. «Αυτά τα πράγματα δεν κανονίζονται τελευταία στιγμή και μάλιστα με καλλιτέχνες τέτοιου βεληνεκούς», εξηγεί. Παράλληλα, του δίνεται η δυνατότητα να ταξιδεύει διαρκώς ανά τον κόσμο για να εντοπίσει την επόμενη «Αΐντα», τον νέο «Ριγκολέτο».
Ακούγονται φιλόδοξα και μεγαλεπήβολα ίσως, αλλά η στρατηγική αυτή μοιάζει να είναι μονόδρομος που, εν μέρει, υπαγορεύεται και από το κοινό του θεάτρου, που είναι απαιτητικό. «Ο κόσμος που έρχεται στη Σκάλα ξέρει. Περιμένει και θέλει να δει κάτι συναρπαστικό και ιδιαίτερο για να του αρέσει. Πρέπει η παράσταση στο σύνολό της να είναι μοναδική. Να έχει μαέστρους, σκηνοθέτες, μονωδούς που θα ταρακουνήσουν τον θεατή, αλλιώς το θέαμα είναι άλλο ένα ανάμεσα σε άλλα».
Η φετινή σεζόν άνοιξε _ όπως συνηθίζεται με μεγαλοπρέπεια _ στις 7 Δεκεμβρίου με νέα παραγωγή του «Don Giovanni». Το βράδυ εκείνο το εισιτήριο κόστιζε κάπου 2.500 ευρώ. «Στη Σκάλα κάνουμε κάτι έξυπνο», σημειώνει ο ηλικίας 42 ετών διευθυντής διανομών της.
Τρεις ημέρες πριν από την επίσημη πρεμιέρα το θέατρο δίνει μια παράσταση για νέους με τους ίδιους μονωδούς που τραγουδούν στην πρεμιέρα. Στην αποκαλούμενη Ante Prima το εισιτήριο είναι 10 ευρώ και μπορούν να παρακολουθήσουν την παράσταση νέοι κάτω των 30. Αρκεί η επίδειξη της αστυνομικής τους ταυτότητας.
Εμμέσως, δίνει την απάντησή του σε έναν προβληματισμό που θέλει το κοινό των λυρικών θεάτρων γερνάει. Δεν τον συμμερίζεται. «Πρωτοβουλίες όπως αυτή της Ante Prima δεν αρκούν», συμπληρώνει. «Σημαντικό είναι να ανανεώνεται το έμψυχο δυναμικό σε επίπεδο ρόλων, πρωταγωνιστών, ενώ διατηρούνται η ορχήστρα και η χορωδία σε υψηλό επίπεδο (σ.σ. κατά πολλούς οι καλύτερες στον κόσμο)».
«Η αύξηση των νέων σε ηλικία συνδρομητών έχει να κάνει και με την ποιότητα των νέων μονωδών. Οταν βλέπουν ότι φρέσκοι καλλιτέχνες, νέα αξιόλογα ονόματα συνεργάζονται με τη Σκάλα, ενώ ταυτόχρονα μπορούν να ακούσουν τους πιο διάσημους μονωδούς της εποχής μας, αυτομάτως αποκτούν κίνητρο να παρακολουθήσουν αυτό το νέο που θα συμβεί...».
Η οικονομική κρίση στην Ιταλία αγγίζει, λέει ο Ηλίας Τζεμπετονίδης, όλα τα λυρικά θέατρα. Δεν εξαιρείται η Σκάλα του Μιλάνου. Εχουν γίνει περικοπές, «όχι όμως εις βάρος της ποιότητας», αποσαφηνίζει. «Δεν ρισκάρει κανείς την επιβίωση της Σκάλας. Ακόμα και σε αυτή την κρίση, τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα από οπουδήποτε αλλού». Τα 240 ευρώ, η μέση τιμή εισιτηρίου στην πλατεία, μάλλον αλμυρή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί. Κι όμως «η Σκάλα είναι διαρκώς sold-out».
Για τη λυρική τέχνη στην Ελλάδα, ο Ηλίας Τζεμπετονίδης έχει λόγο να αισιοδοξεί. «Η μόνη ελπίδα είναι το νέο κτίριο όπερας χάρη στη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και των ανθρώπων του Ιδρύματος που με ιδιαίτερη αγάπη εργάζονται γι' αυτό. Εκεί πλέον είναι στραμμένα όλα τα βλέμματα. Ιδιαίτερα αυτή την εποχή, φαντάζει για τους Ελληνες ως μάννα εξ ουρανού».
Χρήστος Ν. Ε. Ιερείδης
No comments:
Post a Comment