Φιοντόρ (Θεόδωρος) Γιουρτσίχιν-Γραμματικόπουλος: Ο Ελληνορώσος κοσμοναύτης!

Οι Έλληνες της διασποράς μας έκαναν πάντοτε υπερήφανους με τη δράση τους σε δεκάδες τομείς. Ενας από αυτούς είναι σίγουρα ο Ελληνορώσος κοσμοναύτης Φιοντόρ (Θεόδωρος) Γιουρτσίχιν-Γραμματικόπουλος.

Το 2002 έκανε το πρώτο του διαστημικό ταξίδι ως μέλος του πληρώματος του Διαστημικού Λεωφορείου «Ατλαντίς», παραμένοντας στο διάστημα επί 10 μέρες, 29 ώρες και 58 λεπτά. Το 2007 παρέμεινε 196 μέρες στο διαστημικό σταθμό ISS, ενώ τον Ιούνιο του 2010 έκανε το τρίτο του διαστημικό ταξίδι, ως διοικητής του ρωσικού διαστημόπλοιου Σογιούζ ΤΜΑ-19.

Ο Φιοντόρ Γιουρτσίχιν είναι γιος του Νικολάι Φιοντόροβιτς και της Πόντιας Μικρούλα Σοφοκλέβνα Γιουρτσιχίνα, το γένος Γραμματικοπούλου. Οι δύο γονείς του ζουν σήμερα στη Σίδνο της Θεσσαλονίκης. Ο Φ. Γιουρτσίχιν γεννήθηκε στο Βατούμι της Αυτόνομης Δημοκρατίας της Αζαρίας. Το 1976 συνέχισε τις σπουδές του στο Αεροπορικό Ινστιτούτο της Μόσχας. Το 1983 αποφοίτησε ως Μηχανολόγος με ειδικότητα στα διαστημικά οχήματα.

Φύλακας-άγγελος και στα τρία διαστημικά του ταξίδια ήταν, όπως μας είπε στην τηλεφωνική μας επικοινωνία από τη Μόσχα, μια εικόνα του Αγίου Γεωργίου.

Την εμπειρία του από την περιπλάνησή του στο Διάστημα θα αφηγηθεί στο ελληνικό κοινό την Τρίτη στις 18.25 στη Διημερίδα «Τέχνη-Επιστήμη-Σύμπαν» που θα γίνει (8 και 9/11) στο Ιδρυμα Ευγενίδου (Λ. Συγγρού 387) στο Παλαιό Φάληρο.

Πώς γίνατε κοσμοναύτης;
«Ηταν το παιδικό μου όνειρο. Γεννήθηκα το 1959, δύο χρόνια πριν από το ιστορικό ταξίδι του Γιούρι Γκαγκάριν στο φεγγάρι. Οταν ήμουν παιδί μαθαίναμε τα πάντα για κάθε του κίνηση. Ηταν για μας μυθικό πρόσωπο. Στα παιδικά μας μάτια δεν ήταν απλώς ένα είδωλο, αλλά ένας μυθικός ήρωας όπως ο Μέγας Αλέξανδρος. Οσο θυμάμαι τον εαυτό μου ήθελα να του μοιάσω».

Ηταν εύκολο να γίνετε κοσμοναύτης;
«Στα δεκαπέντε χρόνια μου έμαθα ότι για να γίνεις κοσμοναύτης έπρεπε να ακολουθήσεις την εκπαίδευση του στρατιωτικού πιλότου ή του μηχανικού σε διαστημικό πρόγραμμα. Ο Γκαγκάριν ήταν στρατιωτικός πιλότος. Σκέφτηκα να γίνω πιλότος αλλά δεν πληρούσα όλες τις προϋποθέσεις. Επέλεξα να γίνω μηχανικός. Εργάστηκα ως μηχανολόγος μηχανικός στο κέντρο ελέγχου της Ρωσικής Εταιρείας Διαστήματος Energia. Αργότερα έγινα αρχιμηχανικός στα διαστημικά προγράμματα Mir-Space-Shuttle και NASA-Mir. Προς το τέλος της δεκαετίας του '90 άρχισα να εκπαιδεύομαι ως κοσμοναύτης».

Γιατί απ' όλους τους μηχανολόγους-μηχανικούς διάλεξαν εσάς να ταξιδέψετε;
«Πρώτα απ' όλα, γιατί ήταν το όνειρό μου. Από τη δεκαετία του '80 άρχισα να δουλεύω σε διαστημικό πρόγραμμα. Και να κατανοώ όλες τις δυνατότητες των προγραμμάτων εξερεύνησης του Διαστήματος στους τομείς της Αστροφυσικής, της Οικολογίας, της Ιατρικής, της Βιολογίας. Επί έντεκα χρόνια περνούσα, ετησίως, από αυστηρούς ιατρικούς και ψυχολογικούς ελέγχους προκειμένου να ταξιδέψω στο Διάστημα. Αρκετές φορές μου είπαν ότι ήμουν ανέτοιμος. Το 1996 όλοι οι γιατροί με διαβεβαίωσαν ότι μπορούσα να αρχίσω να εκπαιδεύομαι ως κοσμοναύτης. Το 2001 ελήφθη και η απόφαση της συνεργασίας της αμερικανικής ΝΑΣΑ με τη ρωσική Διαστημική Υπηρεσία. Ετσι, τον Οκτώβριο του 2002 συμμετείχα, πρώτη φορά, στο πλήρωμα του Διαστημικού Λεωφορείου Ατλαντίς».

Πώς νιώσατε πριν μπείτε στο διαστημόπλοιο, στο πρώτο σας ταξίδι;
«Εχω τις καλύτερες αναμνήσεις από την πρώτη μου αποστολή. Κυρίως από τη βραδιά πριν από την αναχώρηση, τον Οκτώβριο του 2002 στο ακρωτήριο Κανάβεραλ. Η αμερικανική παράδοση θέλει τους κοσμοναύτες να περνούν την παραμονή της πτήσης μαζί με τα μέλη της οικογένειάς τους. Διοργανώνουν μικρά αποχαιρετιστήρια πάρτι. Εμενα σ' ένα ωραίο σπίτι στην παραλία και είχα στο πλευρό μου τις δύο μου κόρες, τη γυναίκα μου και τους φίλους μου, που είχαν έρθει ειδικά για μένα από το Βατούμι. Ηταν μια ζεστή οικογενειακή βραδιά, αρκετά χαλαρή και συναισθηματική. Εντελώς διαφορετική από την ημέρα της αναχώρησης, που ήταν δύσκολη, επικεντρωμένη μόνο σε αυστηρούς επαγγελματικούς κανόνες και τεχνικές λεπτομέρειες. Θυμάμαι ακόμα ότι μερικές ώρες πριν από την απογείωση ξέσπασε μια τροπική καταιγίδα που μας προβλημάτισε. Γρήγορα ο ουρανός έγινε πεντακάθαρος».

Αισθανθήκατε φόβο κάποια στιγμή;
«Καθόλου, ούτε στιγμή. Αν κάθε μέρα επί δύο χρόνια εκπαιδεύεσαι και προετοιμάζεσαι σκληρά γι' αυτή την αποστολή, όταν αναγνωρίζεις τι σημαίνει ακόμα κι ο ελάχιστος θόρυβος στο σκάφος που απογειώνεται, δεν φοβάσαι τίποτα. Το μυαλό σου είναι επικεντρωμένο στη λειτουργία του συστήματος του διαστημοπλοίου και στο καθήκον σου. Υπήρξε όμως μια κρίσιμη στιγμή, όταν σκέφτηκα την οικογένειά μου που είχε στραμμένο το βλέμμα της στο διαστημόπλοιο. Δεν ήθελα να νιώσουν ό,τι ένιωσαν οι συγγενείς των κοσμοναυτών του Τσάλεντζερ όταν το είδαν να καταστρέφεται στον αέρα. Δεν ήθελα να τους προκαλέσω τόσο πόνο. Δεν φοβόμουν για μένα».

Θυμάστε τις πρώτες εικόνες που αντικρίσατε από το διαστημόπλοιο;
«Αρχικά δεν μετακινείσαι, λόγω της κρισιμότητας στην οποία βρίσκεται το σώμα σου. Δύο ώρες μετά την απογείωση κατάφερα να διακρίνω κάποιες εικόνες. Αν κοιτάξεις έξω βλέπεις ότι σε περιβάλλει ένα πολύ σκοτεινό, βαθύ, πηχτό, μαύρο σκοτάδι. Η εικόνα της Γης από το Διάστημα είναι εκθαμβωτική με τα ζωηρά χρώματα και την ομορφιά της. Το φως της Γης από μακριά μ' έκανε να συνειδητοποιήσω ότι είναι το σπίτι μας. Σκεφτόμουν πόσο χρήσιμο θα ήταν αν μπορούσαμε να στείλουμε τους πολιτικούς να παρατηρήσουν τη Γη από το Διάστημα. Ισως τότε να σταματούσαν τους πολέμους, τις καταστροφές και να κατανοούσαν τη σοβαρότητα των οικολογικών προβλημάτων».

Η Ελλάδα περνάει μια από τις πιο κρίσιμες στιγμές στη νεότερη ιστορία της. Τι σκέφτεστε για τη χώρα;
«Δεν μπορώ να σας καταλάβω. Ο Θεός σας έδωσε μια από τις ομορφότερες χώρες του πλανήτη, με τεράστια ιστορία. Γιατί κυβερνώντες και πολίτες την καταστρέφετε καθημερινά;»

Γιώργος Καρουζάκης

Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ