Παιδαγωγικές ποινές, αντί εγκλεισμού, σε ανήλικους δράστες

Είναι πρωί και δύο νεαροί περνούν δειλά το κατώφλι του πολυϊατρείου της PRAKSIS. Εκεί, υπομονετικά, δεκάδες ξένοι περιμένουν τη σειρά τους για τον γιατρό ή την κοινωνική υπηρεσία. Οι δύο νέοι κρατούν στα χέρια τους μια ζωγραφιά, που προορίζεται για τους εθελοντές της οργάνωσης.
Θα μπορούσε να ήταν μια εθιμοτυπική επίσκεψη, πρόκειται όμως για τη δίωρη ενημέρωση των εφήβων παρουσία της επιμελήτρια ανηλίκων από τους ανθρώπους της PRAKSIS, που εγκρίθηκε από το δικαστήριο ως κοινωφελής εργασία για αξιόποινη πράξη τους. Οι παρευρισκόμενοι δεν κρύβουν την αμηχανία και τη συγκίνησή τους, αφού για όλους η διαδικασία είναι πρωτόγνωρη.

«Είναι σημαντικό για τα παιδιά να έρθουν σε επαφή με το διαφορετικό, να δουν από πρώτο χέρι τα προβλήματα των μεταναστών, αλλά και την προσφορά των εθελοντών», επισημαίνει η επιμελήτρια ανηλίκων - κοινωνική λειτουργός, Τάνια Κοσκινιάδου, η οποία παρακολουθούσε στενά τον έναν ανήλικο και την οικογένειά για δύο χρόνια και συνέταξε προς το δικαστήριο την εν λόγω πρόταση. Τα αγόρια παρακολούθησαν προσεκτικά την ενημέρωση ευαισθητοποίησης, έκαναν ερωτήματα και συνδιαλέχθηκαν με το προσωπικό. Η επιμελήτρια κρίνει ότι ο έφηβος έχει ξεπεράσει την έκρυθμη περίοδο της εφηβείας και μπορεί να ξεκινήσει την ενήλικη ζωή του χωρίς «παρεκτροπές». Αλλωστε, όπως μας λέει γεμάτος καμάρι, προετοιμάζεται για τις πανελλήνιες.

Η ρηξικέλευθη για τα ελληνικά δεδομένα νομοθεσία του 2003 προβλέπει εναλλακτικές ποινές σε ανήλικους δράστες πέραν του αναμορφωτηρίου, λύνοντας τα χέρια σε όσους λειτουργούς θέλουν να προωθήσουν διαφορετικές μορφές αποκαταστατικής δικαιοσύνης. Υπενθυμίζεται, άλλωστε, ότι οι αξιόποινες πράξεις ατόμων οκτώ έως δεκαοκτώ ετών σχετίζονται κυρίως με τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (1032 για το έτος 2007-2008), τον νόμο περί αλλοδαπών (476) και την κλοπή (118). Η κοινωφελής εργασία αποφασίζεται από το Δικαστήριο Ανηλίκων Αθηνών κατά μέσον όρο μία φορά τον χρόνο τα τελευταία τρία δικαστικά έτη. «Τοποθετήθηκε ο ανήλικος στο τυπογραφείο του Ιδρύματος Τυφλών, όπου εργάστηκε για δύο μήνες υπό επιτήρηση, ενώ αντίστοιχα έχουν εργαστεί στο Αττικό Μετρό και το Κέντρο Ημέρας ΙΑΣΙΣ». Το μέτρο θα μπορούσε να εφαρμόζεται σε ευρύτερη κλίμακα, αν δεν υφίστατο σοβαρό κενό νόμου σχετικά με την ασφάλιση του ανηλίκου κατά την κοινωφελή εργασία, που δημιουργεί αναστολές σε πολλούς φορείς.

Άλλα αναμορφωτικά μέτρα είναι η επίπληξη από το δικαστήριο, η αποζημίωση του θύματος, η έκφραση συγγνώμης του θύτη στο θύμα, η επιμέλεια από την υπηρεσία επιμελητών ή των γονέων, η παραπομπή σε προγράμματα απεξάρτησης, ψυχολογικής υποστήριξης ή εκμάθησης γλωσσών κ.λπ. «Με την εξειδικευμένη προσέγγιση κάθε ατόμου με παραβατική συμπεριφορά αυξάνεται η πιθανότητα για την καλύτερη δυνατή εξέλιξή του και μειώνεται η πιθανότητα υποτροπής, που σε ενηλίκους που έχουν εκτίσει ποινή κάθειρξης, είναι τρεις φορές στις δέκα», επισημαίνει η ψυχολόγος Μαρία Μουδάτσου, συντονίστρια του Κέντρου Υποδοχής Αποφυλακισμένων του PRAKSIS. Σε αντιδιαστολή με τη σοκαριστική είδηση της 32χρονης, η οποία κρεμάστηκε στο κελί της για την κλοπή ρούχων, σε δύο έφηβες που υπεξαίρεσαν δύο Τ-shirts από εμπορικό κατάστημα, επιβλήθηκε ως εναλλακτική ποινή η προσφορά 50 ευρώ από εκάστη σε ΜΚΟ.

Ιωάννα Φωτιάδη

Πηγή: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ