Η νέα Γκράβα θα είναι ανοιχτή και «πράσινη»

Μία νέα, «πράσινη» Γκράβα, χωρίς κάγκελα και στεγανά, µε ανοιχτούς χώρους και περάσµατα, ανθρώπινη, κατάλληλη για τη σχολική δραστηριότητα και ανοιχτή στην τοπική κοινωνία προβλέπει η µελέτη αναβάθµισης του σχολικού συγκροτήµατος του Οργανισµού Σχολικών Κτιρίων (ΟΣΚ), που παρουσιάζει «Το Βήµα».

Το σχέδιο για «µία άλλη, “πράσινη” Γκράβα» προβλέπει την ενεργειακή, αρχιτεκτονική και πολεοδοµική αναβάθµιση σύσσωµου του συγκροτήµατος και τη διάχυση των παρεµβάσεων στην ευρύτερη περιοχή. Στον ΟΣΚ µιλούν για ένα έργο σηµαντικής κλίµακας στην περιοχή των «συνόρων» της Κυψέλης, των Πατησίων και του Γαλατσίου. Στόχος είναι να σταµατήσει η Γκράβα να θεωρείται «οχυρωµατικό έργο» που κόβει τις προαναφερόµενες συνοικίες στη µέση και να ανοιχτεί στην πόλη. Η αναβάθµιση του συγκροτήµατος, που σήµερα στεγάζει 4.000 µαθητές και 450 εκπαιδευτικούς, στοχεύει επίσης στην ανάδειξη του συγκροτήµατος ως προτύπου για το νέο σχολείο που σχεδιάζει το υπουργείο Παιδείας. Σηµειωτέον ότι η Γκράβα απαρτίζεται από επτά κτίρια και στεγάζει 21 σχολεία, αποτελώντας ιστορικό τοπόσηµο.

Βασικός πυλώνας των παρεµβάσεων είναι η ενεργειακή αναβάθµιση των σχολικών κτιρίων. Ετσι, προβλέπονται «πράσινα» δώµατα, εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστηµάτων, εξωτερική θερµοµόνωση, σκίαση ανοιγµάτων, ενίσχυση του φυσικού φωτισµού, αντικατάσταση κουφωµάτων, χωροθέτηση αύλειων χώρων, µερική αυτονόµηση κτιρίων για ηλεκτρική παροχή και θέρµανση, διαχείριση οµβρίων υδάτων κτλ. Στόχος του σχεδίου είναι η αναβάθµιση των κτιρίων σε ένα σχεδόν µηδενικού ενεργειακού αποτυπώµατος οικοδόµηµα, µε παράλληλο εκσυγχρονισµό της ενεργειακής και περιβαλλοντικής ποιότητας του χώρου. Ο δεύτερος πυλώνας της παρέµβασης στην Γκράβα είναι τα αρχιτεκτονικά και πολεοδοµικά µέτρα που στοχεύουν στη συνολική «αναγέννηση» του συγκροτήµατος, περιλαµβάνοντας µεταξύ άλλων πολεοδοµικές αναπλάσεις και αναπλάσεις περιβαλλόντων χώρων, αλλά και συγκοινωνιακές παρεµβάσεις, οι οποίες όµως για να προχωρήσουν χρειάζονται τη συνεργασία του ∆ήµου Αθηναίων. Και αυτό διότι ο δήµος έχει «καταλάβει» την κεντρική είσοδο της Γκράβας, όπου στεγάζονται ένα γυµναστήριο και ένα ΚΑΠΗ. Ο ΟΣΚ έχει ζητήσει από τον δήµαρχο Αθηναίων κ. Γ. Καµίνη την αποµάκρυνση των αιθουσών αυτών, χωρίς να έχει ακόµη λάβει κάποια απάντηση.

Κάγκελα... πουθενά

Η αφαίρεση των κιγκλιδωµάτων θα γίνει µε παράλληλη διασφάλιση της εισόδου των µαθητών µε ασφάλεια, αλλά και σύγχρονων τρόπων φύλαξης. Ακόµη, η µελέτη επιτάσσει την αποµάκρυνση των µη εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, ενώ οργανώνει µια ελεύθερη δίοδο για τη διευκόλυνση των µετακινήσεων των πεζών στον άξονα ανατολικά - δυτικά.

Επίσης, προτείνεται η διευθέτηση επαρκών και ασφαλών εξόδων κινδύνου για τα παιδιά, η διασφάλιση πρόσβασης των ΑµΕΑ, η άρση των παρεµβάσεων που υποβαθµίζουν τη λειτουργικότητα του χώρου και η αποµάκρυνση προκατασκευασµένων σχολείων.

Τη µελέτη απασχολεί και η προβληµατική χωροθέτηση των νηπιαγωγείων της οδού Ταϋγέτου, για τα οποία προτείνει την αναβάθµισή τους ή και τη µεταφορά τους σε άλλο σηµείο για τη διευκόλυνση της ανάπλασης. Ανάµεσα στα σενάρια που έχει επεξεργαστεί ο ΟΣΚ είναι και η κατασκευή ενός υπογείου σταθµού αυτοκινήτων για την κάλυψη των αναγκών του συγκροτήµατος.

Οι νέες όψεις

Το σχέδιο προβλέπει την αποκατάσταση υποδοµών, µε ταυτόχρονη παρέµβαση για την αισθητική αναβάθµιση των τεσσάρων µετώπων του συγκροτήµατος, ώστε η ριζική αλλαγή της εικόνας του να διαχέεται και στους παρακείµενους δρόµους.

Ετσι, στο µέτωπο προς την οδό Ταϋγέτου σχεδιάζεται η ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου µεταξύ των κτιρίων και των δρόµων, η κατάργηση των προσβάσεων µέσω στοάς στις εισόδους των σχολικών µονάδων και η απόδοση των διατηρούµενων τµηµάτων της στοάς σε άλλες χρήσεις.

Επίσης, προβλέπεται ανάπλαση των εισόδων και της πρασιάς, καθαίρεση του πολιτιστικού κέντρου και µεταστέγαση των λειτουργιών του. Μάλιστα, η µελέτη προβλέπει νέο κτίριο υποδοχής και δηµόσιων δραστηριοτήτων, το οποίο θα λειτουργήσει ως τοπόσηµο για την περιοχή, αποτελώντας υπερτοπικό πόλο έλξης.

Στο δεύτερο µέτωπο προς τον πεζόδροµο της οδού Ραΐσης προβλέπεται η ανάπλαση όλου του µετώπου και η διαµόρφωση νέων εισόδων για τα σχολεία µε ράµπες και σκάλες, αλλά και η καθαίρεση των υποστέγων.

Στο τρίτο µέτωπο προς τις αθλητικές εγκαταστάσεις σχεδιάζεται η αποκατάσταση της ασφαλούς και διαµπερούς κυκλοφορίας τόσο των πεζών όσο και των ποδηλάτων µεταξύ του νοτίου και του βορείου τµήµατος του συγκροτήµατος, αλλά και µε τη διαµόρφωση ενός φυτεµένου πεζοδρόµου και µιας νέας εισόδου, καθώς και η καθαίρεση κιγκλιδωµάτων και η ανάπλαση της ισόγειας στοάς. Για το τέταρτο µέτωπο προτείνεται η ανάπλαση της υπάρχουσας εισόδου και όλων των υπαίθριων χώρων, αλλά και η διάνοιξη δεύτερης εισόδου.

Το 2013 έτοιμο

Εάν όλα προχωρήσουν κατά γράµµα, το έργο θα παραδίδεται τµηµατικά από τα µέσα του 2012 και θα ολοκληρωθεί ως το τέλος του 2013. Η µελέτη εκπονήθηκε από συµβασιούχους που αποχώρησαν πριν από λίγες ηµέρες από τον ΟΣΚ και από τον µηχανικό κ. ∆. ∆ιαµαντόπουλο, µε τη συνεργασία του Κέντρου Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας. Η αρχική εκτίµηση κόστους του έργου είναι 20 εκατ. ευρώ. Το µεγαλύτερο µέρος θα καλυφθεί από το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» και από το ΕΣΠΑ.

ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ 

Χιλιάδες µαθητές σαράντα χρόνια στη «χαράδρα»

Ετυµολογικά Γκράβα σηµαίνει στα αρβανίτικα χαράδρα ή γκρεµός, όµως το όνοµα του συγκροτήµατος έχει φτάσει να ταυτίζεται µε γκέτο, µε την αποξένωση και τον αποκλεισµό από την πόλη. Το αρχικό αρχιτεκτονικό σχέδιο προέκυψε έπειτα από διαγωνισµό του 1970, ο οποίος χαρακτηριζόταν από την αυστηρή αντίληψη της εποχής, που ήθελε ένα σχολείο εσωστρεφές, χωρίς βέβαια αυτό να σηµαίνει ότι επρόκειτο για µια κακή µελέτη.

Στην πορεία των δεκαετιών, και µετά µε τη διπλοβάρδια, το σχολείο έφτασε να έχει 14.000 (!) µαθητές, το σύστηµα έγινε δαιδαλώδες, οι δίοδοι κόπηκαν, οι διάδροµοι αποµονώθηκαν από τις αυλές και το συγκρότηµα γέµισε κάγκελα. Ζωτικοί χώροι κατελήφθησαν και δηµιουργήθηκε «χαώδης κατακερµατισµός», όπως αναφέρεται στο κείµενο της µελέτης.

« Το συγκρότηµα µετατρέπεται σε έναν χώρο περιχαρακωµένο, εχθρικό για τους µαθητές και άβατο για την κοινωνία. Η µορφολογία του παίρνει όψη σωφρονιστικού ιδρύµατος. Οι µαθητές πλέον είναι αποξενωµένοι από τον χώρο που δικαιωµατικά τους ανήκει. Οι διαχρονικές µαθητικές καταλήψεις εκφράζουν αυτήν ακριβώς τη διεκδίκηση. Επαναστατούν για την ανακατάληψη του δικού τους χώρου, διεκδικούν την αποκατάσταση της απολεσθείσης αρµονίας του χώρου µάθησης » σηµειώνεται στο κείµενο.

« Η µυθολογία που αναπτύσσεται γύρω από την Γκράβα την περιγράφει ως χώρο βίαιο, βρώµικο, αυτόνοµο και παραβατικό. Παλαιοί και νέοι καθηγητές και µαθητές έχουν να διηγηθούν ιστορίες από απειλητικές δράσεις, εµπόριο ναρκωτικών που υπήρξε τις προηγούµενες δεκαετίας, κλοπές, αλλά και την ισχυρή προσπάθεια των ιδίων να αναστρέψουν αυτή την κατάσταση » καταλήγουν οι µελετητές.

Αχιλλέας Χεκίμογλου

Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ