Οι ιππικοί αγώνες του Αη Γιώργη στην Καλαμάτα

Το Πλατύ, ένα χωριό 16 χιλιόμετρα έξω από την Καλαμάτα, κρατάει ζωντανή την παράδοση των ιππικών αγώνων ανήμερα της γιορτής του Αγίου Γεωργίου. Η μνήμη του αγίου γιορτάζεται στις 23 Απριλίου και οι καβαλάρηδες με τις παραδοσιακές στολές και τα όπλα τους στο ζωνάρι ή και με τα καθημερινά τους, κάνουν αυτές τις μέρες τις τελευταίες ετοιμασίες για να εντυπωσιάσουν και φέτος τους επισκέπτες.

Αν και όπως λένε τις χρονιές που η γιορτή συμπίπτει με τη Δευτέρα του Πάσχα, όπως έτυχε πέρυσι, είναι διπλή γιορτή και ο κόσμος περισσότερος.

Οι ιππικοί αγώνες, που γίνονται τέτοια μέρα σε πολλές περιοχές της χώρας, από τα χωριά της Λακωνίας, όπως οι Βουτιανοί, τη Βόνιτσα και το Μεσσολόγγι μέχρι την Αργολίδα και τη Δράμα, έχουν τις ρίζες τους στα τελευταία χρόνια του Βυζαντίου. Λέγεται, μάλιστα ότι κατά την Τουρκοκρατία στους αγώνες έπαιρναν μέρος κυρίως έφηβοι, οι οποίοι γυμνάζονταν στην ιππασία για να χρησιμοποιηθούν ως έφιπποι αγγελιοφόροι του απελευθερωτικού αγώνα, όταν θα ξεκινούσε.

Στο Πλατύ, με την ευκαιρία (και τη δικαιολογία) της γιορτής του αγίου, συγκεντρώνονταν κάθε χρόνο οι οπλαρχηγοί για να συννενοηθούν, λέει ο θρύλος, που θέλει πίσω από κάθε τους δραστηριότητα εκείνο τον καιρό να υπάρχει η οργάνωση της Επανάστασης.

Παρ' ότι δεν χρησιμοποιούνται πια ως μέσο εργασίας ή μεταφοράς στο χωριό, αρκετοί κάτοικοι συνεχίζουν και σήμερα να εκτρέφουν άλογα με μόνο σκοπό «να τα τρέξουν», όπως λένε, στους ιππικούς αγώνες στην μνήμη του Αγίου Γεωργίου. Το λαοφιλές έθιμο δεν διακόπηκε ούτε στα χρόνια της γερμανικής κατοχής.

Οι αγώνες γίνονται στον κεντρικό δρόμο πριν την είσοδο του χωριού, έναν χωμάτινο δρόμο μήκους ενός χιλιομέτρου και πλάτους δέκα μέτρων, με αφετηρία το ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος θεωρείται φυσικά προστάτης των ιππέων.

Ο αριθμός των συμμετοχών κάθε χρόνο κυμαίνεται από 15 έως 24 αναβάτες και συμμετέχουν συνήθως 26 με 27 καθαρόαιμα άλογα. Πέρα από τα ντόπια άλογα υπάρχουν και άλλα, τα οποία έχουν αγωνισθεί στον Ιππόδρομο της Αθήνας, στο Μαρκόπουλου και δωρίζονται στο χωριό για τους αγώνες.

Οι ιπποδρομίες είναι κατά μέσο όρο επτά με οκτώ και τα πρώτα άλογα της κάθε κούρσας πάνε στον τελικό. Ο νικητής λαμβάνει ένα κύπελλο και για τους πρώτους, που θα τερματίσουν, υπάρχει χρηματικό έπαθλο, αλλά και μια «κουλούρα» (ένα είδος ψωμιού με γλυκιά γεύση) με μια ασημένια εικόνα του Αγίου Γεωργίου μαζί. Κατά παράδοση οι νικητές τεμαχίζουν τις κουλούρες και τις μοιράζουν στους παρευρισκόμενους.

Οι ιππικοί αγώνες είναι ένα από τα σημαντικότερα έθιμα όχι μόνο για το Πλατύ της Μεσσηνίας, αλλά για ολόκληρη την Πελοπόννησο. Ανάλογες εκδηλώσεις πραγματοποιούνται σε διάφορα χωριά κάθε χρόνο προς τιμή του Αγίου Γεωργίου. Και παντού μετά τους αγώνες ακολουθεί ντόπιο γλέντι με γουρνοπούλες, άφθονο κρασί και μουσική.

Το βράδυ της Παρασκευής πραγματοποιήθηκε η κλήρωση για τις κούρσες. Οι αγώνες αρχίζουν στις 11.00 π.μ. της Δευτέρας και συνεχίζονται όλη την ημέρα.

Πέρσα Κούσουλα

Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ